Ғылым, білім және өнеркәсіп үшін салалық ғылымның тереңдетілген әдістемелік және теориялық негіздерін білетін, өзінің кәсіби қызметінің саласында қолданбалы міндеттерді шешу үшін жұмыс тобының басқарушысы мен сарапшы дағдыларын меңгерген және инновациялық технологияларды әзірлеу мен енгізуге бағдарланған; сәйкес кәсіби біліммен және тәжірибелік дағдылармен, техникалық физиканың таңдалмалы саласында теориялық және экспреименталды зерттеулерге қабілетті және дайын еңбек нарығының қажеттіліктерін қанағаттандыратын физика-техникалық бейіннің жоғары білікті ғылыми, ғылыми –педагогикалық және инженерлік кадрларын дайындау.
Техникалық физика
8D05303
Физика-техникалық
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқытудың мақсаты: Clarivate Analytics (Web of Science Core Collection) және Scopus мәліметтер базаларына кіретін нөлдік емес импакт-факторға ие жетекші рецензиялы халықаралық басылымдардың талаптарына сәйкес ғылыми талдау мен заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологиялар арқылы сәйкес профильдік облыста алынған іргелі және қолданбалы нәтижелерді түрлі ғылыми-техникалық жазба жұмыстар түрінде ұсыну техникасын дамыту есебінен докторанттардың бойында ғылыми-зерттеу жұмысын басқару қабілетін қалыптастыру. <br/> Пәнді оқып-үйрену нәтижесінде докторант қабілетті болады: <br/> 1. барша ақпараттық желідегі электронды мәліметтер базаларын, анықтамалық әдебиеттерді, кітапхана каталогтарын қолдана отырып, ғылыми мақаланың құрылымдық элементтерін функциялары бойынша анықтау, зерттеу тақырыбы бойынша арнайы таңдап алынған пайдаланылған әдебиеттерге сілтеме мен дәйексөздерді, ғылыми жұмыстағы библиографиялық тізімді дұрыс рәсімдеу, ғылыми мақаланың құрылымдық элементтерін оның функциялары бойынша анықтау;<br/> 2. түрлі сауалдарға қатысты авторлық көзқарасын тану және ара-жігін ажырату арқылы ғылыми баяндау стилін қолдану, меншікті ғылыми мәтіннің логикалық құрылымын құрастыру және базалық логикалық талдау әдістерін пайдалана отырып, жинақталған ғылыми және кәсіби тәжірибеге қайта мән беру арқылы зерттеудің мақсаты міндеттерін қалыптастыру; <br/> 3. өз ғылыми жұмысы нәтижелерінің сенімділігіне артылатын жеке жауапкершілікті терең түсініп, авторлық құқықпен анықталатын академиялық этика принциптерін сақтау және табысты дәйектемелерді тұжырымдау принциптері мен оларды қолдану шарттарын пайдалану арқылы алынған ғылыми-зерттеу қызметінің нәтижелерін дұрыс баяндау; <br/> 4. техникалық тапсырмалар мен спецификацияларды құрастыра отырып, инновациялық жобалардың есептерін әзірлеу мен өтінімдерін қалыптастыру үшін қажетті техникалық құжаттарды сараптау кезінде ғылыми зерттеудің методологиялық негізін, ғылым мен техниканың инновациялық дамуының аппараты мен алгоритмін, аса маңызды статистикалық көрсеткіштер мен ғылыми-техникалық процестерді бағалау, құбылыстар мен инновациялық стратегияларды салыстырмалы талдау әдістемесін қолдану;<br/> 5. өнім сапасына қойылатын талаптар, өндірістік шығындар мен оның мұқтаждықтарына байланысты ғылыми қызметті методологиялық негіздеу мен оның тиімділігін бағалау шеңберінде ғылыми-зерттеу қызметінің нәтижелерін оқу процесіне және өндіріске бейімдеу бойынша практикалық ұсыныстар жасау. <br/> Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар келесі аспектілерді оқып-үйренетін болады: Ғылыми еңбектің методологиясы мен әдістемесі негіздері. Ғылыми мақаланың құрылымын жоспарлау және анықтау. Мақаланы рецензиялаушы журналдарға жариялау үшін әзірлеу. Журналдың редакциялық комиссиясының профиль бойынша мақалаларға қоятын талаптары. Тақырыпты анықтау, ақпарат көздерін таңдау, библиографиялық тізімді топтастыру. Тақырып бойынша әдебиеттерді талдау жән жалпыландыру. Басылымдардың композициясы мен көмекші ғылыми аппараты. Баяндау академизмі. Тараулардың атауы, түйінді сөздер, резюме. Алдыңғы авторлар мен әріптестердің еңбектеріне сілтеме жасау міндеттілігі. Дәйексөздер. Ауызша сөз таластыру және жазбаша полемикадағы негізгі қағидалар. Дұрыстығын дәлелдеу логикасы. Рецензиялар, пікірлер мен критикалық шолулар. Өзін-өзі сынау, кеткен қателіктерді мойындау. Плагиат және осындай келеңсіз құбылыспен күрес. Ғылыми қызметтің негізгі нәтижелерін жариялауға ұсынылатын ғылыми басылымдар тізімі. «Scopus» мәліметтер базасы. «Web of Knowledge» мәліметтер базасы. Әдеби шолу үшін мәліметтер базаларын қолдану. Мақалалардың тиімділік көрсеткіштері. Авторлардың сілтемелік индексі (Хирш индексі). Web of Science мәліметтер базасы бойынша журналдардың Journal Citation Reports (JCR) импакт-факторы. Scopus (CiteScore) мәліметтер базасы бойынша SCIMago Journal Rank (SJR) процентилі.
3
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: техникалық физикада таңдалған дайындық бағыты бойынша ғылыми зерттеулерді басқару принциптері, негізгі ұғымдар мен заңдар, сондай-ақ терминология, мазмұны және ұйымның ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру.<br/> Пәнді оқып-үйрену нәтижесінде докторант қабілетті болады: <br/> 1. жылуфизика, криотехнология, энергетика саласындағы қазіргі ғылыми жетістіктерді талдау және бағалау;<br/> 2. таңдалған аймақтың ерекшеліктерін ескере отырып, теориялық және эксперименталды зерттеулер әдіснамасын меңгеру;<br/> 3. қазіргі заманғы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен заманауи деректер базасын пайдалану (Clarivate Analytics, Scopus, РИНЦ және т. б.).);<br/> 4. ғылыми-техникалық мәселелер бойынша аналитикалық шолуларды жасау;<br/> 5. зерттеу және практикалық міндеттерді шешу кезінде, оның ішінде пәнаралық салаларда жаңа идеяларды генерациялау.<br/> Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар келесі аспектілерді оқып-үйренетін болады: <br/> Отынның жануы кезінде жылумассопереносты 3D үлгілеу саласындағы отандық және шетелдік ғалымдардың қазіргі жетістіктері негізінде ғылыми зерттеулер жүргізудің негізгі технологиялары, операциялары, практикалық әдістері мен тәсілдері. Энергетикалық процестерді оңтайландыру технологиялары; криогендік қондырғыларда болып жатқан процестер. Диффузиялық тұрақсыздық. Жаңартылатын энергия көздері. Ғылыми зерттеу тақырыбын негіздеу. Ғылыми ізденіс, талдау, эксперимент, мәліметтерді өңдеу, ақпараттық технологияларды және Clarivate Analytics, Scopus, РИНЦ және т.б. ғылыми зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері, сондай-ақ жылуфизика, криофизика және энергетика саласында зерттеу жүргізу кезінде оларды ұйымдастыру тәсілдері. Зерттеудің мақсаты мен міндеттері, экспериментті жоспарлау және жүргізу, өлшеу нәтижелерін өңдеу, эксперименттің нәтижелерін теориялық үлгілермен салыстыру. Ғылыми зерттеудің қорытындылары.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пән энергетикалық отынды жағу барысында нақты геометриялы облыстарда (жану камералары) өтетін жылумасса тасымалы процестерінің аэродинамикалық және жылуфизикалық сипаттамаларын зерттеуге және жаңа сандық 3D-модельдеу әдістері, тиімді есептеуіш алгоритмдер мен есептеуіш модельдер арқылы ағыс аэродинамикасының, жылдамдық, температура және концентрация өрістерінің қалыптасу заңдылықтары мен ерекшеліктерін тағайындауға бағытталады. <br/> Пәнді оқып-үйрену нәтижесінде докторант қабілетті болады:<br/> 1. энергетикалық қазандықтың жану камерасында шаңкөмірлі отынның жануы кезінде өтетін химиялық ауысулармен қоса жүретін жылумасса тасымалы процестерін сипаттайтын физика-математикалық және геометриялық модельдерді жасау және оттық тәжірибелік модельдерінде тестілеу; <br/> 2. шаңкөмірлі отынды тангенциаль беруге негізделген ағымдағы энергетикалық қазандықтардың таңдап алынған жану камерасының негізгі элементтері мен ондағы шаңкөмірлі отынды жағудың нақты технологиялық процесін сипаттайтын физикалық және геометриялық модельдерді жасау; <br/> 3. 3D-модельдеу әдістерімен ЖЭО-да көмірді жағудың нақты технологиялық сызбасына жауап беретін үшөлшемді Навье-Стокс теңдеулері мен көздік мүшелері бар жылумасса тасымалы теңдеулері негізінде берілген бастапқы және шекаралық шарттарда қатты отынның турбулентті жану процестерін кешенді зерттеу; <br/> 4. жылулық сәулеленудің бейсызық эффектілерінің, турбуленттіліктің, фаза аралық өзара әсерлесудің, химиялық реакциялардың көпсатылығының, ортаның екіфазалық қасиеттерінің шаңкөмірлі алаудағы жылумасса тасымалының сипаттамалары мен ағыстың аэродинамикасына әсерін зерттеу бойынша есептеуіш тәжірибелер жүргізу; <br/> 5. жану камерасындағы жылумасса тасымалы процесінің негізгі сипаттамаларын анықтау: жылдамдық, қысым, температура, жану өнімлері мен зиянды заттардың концентрациялары өрістерін, химиялық реакциялардың энергияларын, жану камерасы кеңістігіндегі және оның шығысындағы ағыстың турбуленттік сипаттамалары және алынған нәтижелерді тәжірибелік мәліметтермен салыстыру.<br/> <br/> Пәннің қысқаша мазмұны: <br/> Физика-химиялық ауысулары бар ағыстарды зерттеудің негізгі әдістері. Жоғарытемпературалы әсерлесетін ағыстардағы процестерді математикалық модельдеу әдістері. Қатты отынның жану процесі және жану камерасында оны жағуды ұйымдастыру. Турбуленттілікті, ағыстың екіфазалығын және сәулелену арқылы жылу алмасуды модельдеу. Қатты отынның жануының химиялық моделі. Қатты отынның жану процесін сипаттайтын математикалық модельді шешу әдістері.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пән жоғары турбуленттіліктегі сұйық отындардың тамшыларының жіктелу, дисперсиясы, булану және жану процестерін зерттеу әдістерін оқып-үйренуге және осы аталған процестің тиімді параметрлерін анықтауға бағытталады. <br/> Пәнді оқып-үйрену нәтижесінде докторант қабілетті болады:<br/> 1. жоғары турбуленттілікте жану камерасына бүркілетін сұйық отындардың тамшыларының жіктелу, дисперсиясы, булану және жануы кезіндегі жылумасса тасымалы процестерін сипаттайтын физика-математикалық модельді жасау;<br/> 2. жану камерасындағы сұйық отын тамшыларының қысым, массасы, тотықтырғыштың бастапқы температурасы және бүркілетін тамшылардың жылдамдықтарының жоғары турбуленттіліктегі оның бүрку және дисперсиясы процестеріне әсерін зерттеу бойынша есептеуіш тәжірибелер жүргізу; <br/> 3. көпағыншалы бүркудің аэродинамикасын зерттеу бойынша есептеуіш тәжірибелер жүргізу және алынған нәтижелерді тәжірибелік мәліметтермен салыстыру; <br/> 4. жоғары турбуленттіліктегі сұйық отындардың дисперсиясы мен жануын ескере отырып, дифференциалдық теңдеулерді қолданғандағы сандық модельдеу әдістері мен сұйық отын тамшыларын бүркудің статистикалық моделін технологиялық процестің тиімді шарттарын анықтау үшін қолдану; <br/> 5. алынған ғылыми-техникалық нәтижелерді жану процесін жетілдіру, отынды жағудың тиімділігін арттыру және зиянды заттардың шығысын азайту сияқты мәселелерді шешетін түрлі іштен жану қозғалтқыштары мен арнайы бағыттағы жылулық нысандардың инжекторлық құрылғыларын жобалауда қолдану.<br/> <br/> Пәннің қысқаша мазмұны: <br/> Сұйық отындардың жану механизмі және оларды бүрку әдістері. Сұйық отындардың жануын сипаттайтын математикалық модель мен негізгі теңдеулер. Сандық есептеулерде қолданылатын турбуленттілік модельдері. Жоғары турбуленттіліктегі тамшылардың жіктелу, дисперсиясы мен булануының статистикалық моделі. Жоғары турбуленттіліктегі жану камерасындағы сұйық отындардың бүрку және дисперсиясы туралы мәселенің физикалық моделі. Жану камерасындағы сұйық отындардың жану процесінің тиімді параметрлерін анықтау. Көпағыншалы бүркудің ерекшеліктері және оның практикалық жүзеге асырылуы.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: Техникалық жүйелердегі, технологиялық процестердегі және табиғаттағы жылу процестері туралы, жылу алмасудың негізгі механизмдері, жылу алмасу аппараттары мен жүйелердегі жылу алмасу процестерін есептеу үшін ылғалды ауа термодинамикасы туралы білімді жалпылау.
Пәннің қысқаша мазмұны: Техникалық жүйелердегі жылу алмасу процестерін есептеу мәселелерінің өзектілігі. Тамшылы және қабықшалы конденсация. Жылу алмасу аппараттарының жіктелуі. Құрылғылардың құрылымдық түрлері. Рекуперативті жылу алмасу аппараттарының жобалық және сенімдеу есептері
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: Өнеркәсіптік қазандықтарда қатты отынды жағу кезінде жылу мен масса алмасу процестерін талдау үшін конвективті жылу мен масса алмасу теориясының негіздерін және нақты геометрия саласында болатын турбулентті изотермиялық емес реактивті токтарды есептеу әдістерін қолдану.
Пәннің қысқаша мазмұны: Жану және турбуленттілік моделін ескере отырып, конвективті жылу беру процестерін үш өлшемді модельдеу. Каналдағы отынның турбулентті газ ағынының жануы кезіндегі жылу-масса алмасу. Нуссельт схемасы және конвективті жылу алмасуды сипаттайтын ұқсастық теңдеулерді құрастыру
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқытудың мақсаты: докторанттардың бойында кәсіби қызметінде теориялық және практикалық міндеттерді шешу үшін қажетті отынның әртүрлі түрлерін «таза» жағу принциптері туралы теориялық білімдерін қалыптастыру.
Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетті болады:
1. техникалық әдебиетті пайдалану; ауызша және жазбаша сөйлеуді қисынды, дәлелді және анық құру; өзінің кәсіби құзыреттілігі шеңберінде өз бетінше шешім қабылдау;
2. ақпараттық технологияларды, оның ішінде компьютерлік графиканың қазіргі заманғы құралдарын пайдалану;
3. кәсіби қызметте негізгі заңдарды қолдану; модельдеу әдістерін қолдану, теориялық және Эксперименталды зерттеу дағдыларын меңгеру;
4. ғылыми-техникалық ақпаратты талдау дағдыларын меңгеру, зерттеу тақырыбы бойынша отандық және шетелдік тәжірибені зерттеу;
5. қабылданған шешімдер мен алынған нәтижелер туралы, оны жариялаумен және жария қорғаумен есеп түрінде аяқталған түсінік қалыптастыру;
6. жылу энергетика объектілерін, сұлбаларды және жүйелерді графикалық ұсыну әдістерін қолдану.
Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар келесі аспектілерді оқып-үйренетін болады: Оттықтардың түрі мен санын таңдау, отынды жағуды ұйымдастырудың аэродинамикалық сұлбасы. Оттықтардың жылу сипаттамалары, оттықтардың белсенді жану аймағының есептері, механикаландырылған оттықтар: пневмомеханикалық лақтырғыштармен және бұрылыс масақтарынан торлармен, қозғалмайтын масақты торлармен және бұрылыс планкасымен, көлбеу-итермелейтін масақтарымен, жылжымалы тізбекті торлармен. Оттықтағы жылу алмасудың алтындық есебі. Бастапқы деректер және есептеу мақсаттары. Оттықты аймақтарға бөлу ерекшеліктері. Негізгі есептік формулалар. Есептеу әдістемесі. Есептеу жиынының критериі.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: қарастырылатын ғылыми, техникалық, іргелі және қолданбалы есептердің нәтижелерін талдау және өңдеу кезінде статикалық және динамикалық модельдерді құру үшін компьютерлік технологиялар әдістерін меңгерудің тереңдетілген дағдыларын қалыптастыру.
Пәнді оқу нәтижесінде докторант:
1. стандартты және арнайы әзірленген аспаптық, бағдарламалық құралдар мен қолданбалы бағдарламалар пакеттерін пайдалана отырып, физика-техникалық ғылыми зерттеулерді орындау;
2. өзінің кәсіби қызметі саласында зерттелетін объектінің параметрлерін оңтайландыру үшін модельге талдау жүргізу және модельдеудің жаңа функцияларын қосу немесе режимдерін өзгерту, оның ішінде модификацияланған орталар үшін;
3. технологиялық процестердің заңдылықтарын сипаттау және оларды оңтайландыру үшін модельдеу әдістерін қолдану;
4. есептеу эксперименттерін жүргізу кезінде объект моделінің пайдалылығын және шешім қабылдауды негіздеу, адекваттылық, орнықтылық, тиімділік критерийлерін таңдау және сипаттау;
5. жаңа ғылымды қажетсінетін технологияларды дамыту, енгізу және коммерцияландыру бойынша міндеттерді қою және шешу үшін математикалық талдау және компьютерлік модельдеу әдістерін қолдану.
Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар келесі аспектілерді оқып-үйренетін болады:
Математикалық модель. Модельдердің жіктелуі. Математикалық модельдеудің негізгі кезеңдері. Имитациялық модельдеудің міндеттері. Қазіргі заманғы бағдарламалық құралдарды қолдану арқылы статикалық және динамикалық модельдерді құру. Модельдерді қолдану аясы. Модельдерді құру кезеңдері. Имитациялық модельдеудің артықшылықтары мен кемшіліктері. Физикалық модельдермен эксперименттер жүргізу. Энергия және жылу өндіру мақсатында энергетикалық отынды жағу процестерін зерттеу. Математикалық / сандық модельдер. Турбулентті жылумасса тасымалдаудың математикалық моделі. Үздіксіз теңдеуі және импульстің сақталу заңы. Энергия теңдеуі. Компоненттер үшін теңдеу. Рейнольс орташаландыруы. Турбуленттік модельдер тобы. Монте Карло әдісі. Дифференциалдық жуықтау.
Защита практики
Тәжірибе мақсаты: өзекті ғылыми мәселені зерттеуде тәжірибе жинақтау, оқу процесінде алған кәсіби білімдерін кеңейту және өз бетімен ғылыми жұмысты жүргізудің практикалық дағдыларын дамыту. Практика экономикалық білімдерді зерттеу, талдау және қолдану дағдыларын дамытуға бағытталған.
Защита практики
Дәрістерді, семинарларды өткізудің практикалық және оқу-әдістемелік дағдыларын қалыптастыру, ғылыми және теориялық білімдерді, шығармашылық қызметтегі практикалық дағдыларды мамандықтардың пәндерінен сабақ өткізу жағдайында пайдалану; өз заманауи кәсіби техникалары қолдану, оқыту әдісі практикада соңғы теориялық, әдістемелік жетістіктерді қолдануға, оқу-әдістемелік құжаттарды жасауға мүмкіндік береді.