философия докторы (PhD)
исламтану саласындағы біліктілігі жоғары ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау
Исламтану
8D02204
Философия және саясаттану
ғылыми - педагогикалық бағыт
күндізгі
2000000 〒 (күндізгі, ғылыми - педагогикалық бағыт)
0 〒 (шетелдіктер, күндізгі, ғылыми - педагогикалық бағыт)
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты –академиялық дискурс ерекшелігін ескере отырып әр түрлі ғылыми және ғылыми-ақпараттық мәтіндер жасау, өзіндік идеяларын құрылымдық тұрғыдан баяндау қабілетін қалыптастыру, ғылыми мәтіндердегі нормативті-стилистикалық қателерді талдау, докторлық диссертация тақырыбы, таңдап алынған бағытына сай ғылыми мәтіндерді құру
3
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты –докторанттардың таңдап алған бағыт, дайындық саласында заманауи ізденіс әдістерін меңгеру, ғылыми ақпаратты өңдеу және қолдану ісінде шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру, сонымен бірге жоспарлау, ұйымдастыру және ғылыми-зерттеу қызметін кезең-кезеңмен өткізу, кешенді зерттеуді жобалау және жүзеге асыру ғылыми-біліктілік жұмыс (диссертация) тақырыбына сәйкес зерттеудің эмпирикалық базасымен ғылыми-эксперименталды жұмыс жүргізу қабілетін дамыту
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – ежелгі заманнан қазіргі уақытқа дейін теологияның негіздері мен негізгі кезеңдері жөнінде түсінік беру, ханафи мазхабының канондық негізгі қағидаларын түсіну және талдау, ханафи мазхабының ерекшеліктерін логикалық түсіндіру және талдау
12
Докторлық диссертация
Докторлық диссертацияны жазу және қорғаудың мақсаты: докторлық диссертацияны қорғау үшін ғылыми-зерттеу жұмыстарының мазмұнын жариялау қабілетін қалыптастыру болып табылады.<br/> Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді:<br/> 1. теориялық немесе қолданбалы міндеттерді шешуге мүмкіндік беретін жаңа ғылыми негізделген теориялық және эксперименттік нәтижелердің мазмұнын негіздеу немесе нақты ғылыми бағыттарды дамытудағы басты жетістік;<br/> 2. қызметтің кəсіби саласының ерекшелігіне қарай берілген тапсырмалардың шешімдерінің толықтығын бағалауды түсіндіру;<br/> 3. олар зерттеулер мен практикалық мәселелерді шешудің балама шешімдерін талдай алады және осы нұсқаларды іске асыру перспективаларын бағалайды;<br/> 4. ғылыми мәтіндерді жазу дағдыларын қолдануға және оларды ғылыми басылымдар мен презентациялар түрінде көрсету.<br/> 5. ғылыми іздестіруді жоспарлау және құрылымдау, ғылыми-зерттеу проблемасын анық көрсету, оны зерттеудің жоспары / бағдарламасы мен әдістерін әзірлеу, мемлекеттік білім беру мекемесінің талаптарына сәйкес ғылыми дәреже бойынша диссертация түрінде ғылыми-біліктілік жұмысын ресімдеу «8D07502 -Стандарттау және сертификаттау (салалар бойынша)» білім беру бағдарламасы бойынша философия докторы (PhD).<br/> <br/> <br/> Докторлық диссертацияны жазу және қорғауды оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Қорғауға ұсынылатын диссертацияларды рәсімдеу үшін құжаттарды ресімдеу. Диссертацияның ақпараттық картасы және тіркеу-тіркеу карточкасы (Visio 2003 форматында). Диссертациялық жұмыстың алдын-ала қорғалған мекемесінің мәжілісінің хаттамасынан үзінді. Жоғары аттестаттау комиссиясына хат жазыңыз. Авторефератты жариялау мүмкіндігі туралы сараптамалық қорытынды. Диссертацияны жариялау мүмкіндігі туралы сараптамалық қорытынды. Есеп комиссиясының отырысының хаттамасы. Дауыс беру бюллетені. Диссертациялық кеңес отырысының стенограммасы. Ғылыми мақалалар тізімі. Ресми қарсыластың жауабы. Жетекші ұйымға шолу. Ғылыми кеңесшіні еске алу.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – докторанттарға арналған алуан түрлі ислам көздерін жүйелі түрде түсіну және білу, салыстырмалы герменевтикалық зерттеулер негізінде мәтіннің түпнұсқалығын тану қабілеттілігін қалыптастыру, шариғаттағы сүннеттің, исламдағы хадистердің орнын негіздеу және бағалау, хадистерді жоққа шығаратын ағымдарға ғылыми жауаптарды әзірлеу
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – жүйелі тәсілді қолдана отырып, ислам құқығының (мақасид әш-шариа) іргелі құқықтық теориясын дамыту, мұсылман құқығы саласының дамуы мен қалыптасуын, олардың басқа құқық салаларынан ерекшелігін оқыту, ислам құқығы мақсаттары теориясының ерекшеліктерін философиялық тұрғыдан қарастыру, ислам құқығының институттары жөнінде ұғым қалыптастыру, ислам құқығының қазіргі теорияларын талдау
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – ежелгі заманнан қазіргі уақытқа дейін теологияның негіздері мен негізгі кезеңдері жөнінде түсінік беру, ханафи мазхабының канондық негізгі қағидаларын түсіну және талдау, ханафи мазхабының ерекшеліктерін логикалық түсіндіру және талдау
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты қазақ халқының мәдениетінің көзі болып саналатын исламның негіздері мен мазмұнын ашықтау болып табылады. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
- ислам дінінің басты дереккөздеріне семантикалық және этимологиялық талдау жүргізу;
- ғылыми-теориялық, аналитикалық және тәжірибелік зерттеулерде алған білімдерін табысты қолдану;
- ислам діні тарихы саласында теориялық-әдістемелік және ғылыми-практикалық білімін меңгеру;
- пәннің аясында әзірленген арнайы терминология мен ұғымдық-категориялық аппаратын өз санатында меңгеру;
- әлемдік қолжазба қорларындағы анықталған Құран кітабының қолжазбаларын хадис жинақтарының факсимиляцияларына талдау жасау.
Модуль Құран, сүннет және ислам ғалымдарының, қазіргі қоғамдағы рөлін шығатын, ислам діні бар докторанттар таныстырады. Модуль ислам дінің тарихимен, шариғаттың ерекшеліктерімен, мазмұны мен даму үрдістерінің мәнімен таныстырады. Доктриналық мектептер мен Қазақстандағы ислам тұжырымдамасының қалыптасу ерекшеліктерімен таныстырады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - модерн мен постмодерн туралы концептуалды аппаратқа ие докторантты дайындап шығу, , ислам саясатындағы негізгі мәселелерге теориялық және практика тұрғысынан зерттеу жасай алатын қоғамның постсекулярлы концепциясын білу, ислам саясатына Қазақстанның, әлемнің феномені ретінде анализ жасай алу. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие болады:
- жаһандану құбылысын түсіндіру, оның жақсы және жаман жақтарын, түрлі аймақтар мен мәдениеттердің жаһандануға қатынасын бағалау;
- ислам әлемінде болып жатқан жағдайға жаһандану процестерінің ықпалын ашу;
- ислам әлеміндегі жаһандану процестерімен жасалған сын тегеуріндерді болжау;
- радикализмнің көріністерін талдау
- жаһандану заманындағы исламтану ұстанымдарын түсіндіріп, сараптама жасау.
Курстың ішіне кіретін негізгі материалдар және ислам мен саясаттың арасындағы мәселе новатрлық сипатқа ие. Докторанттар осыған дейін қалыптасқан мәселер туралы, және де қазіргі кезде туындап отырған мәселелер туралы ақпарат ала алады. Жас мамандарды сараптама жасауға, талдау жасауға үйрету мақсатында курс бос ориентацияға ие болып табылады. Сонымен қатар отандық гуманитарлық және әлеуметтік білімге пәнаралық бағыт ұсынылады (постмодернизм, постколониалды зерттеулер).
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқыту мақсаты – ислам өркениеті құбылысын, тарихын, ерекшеліктері мен құндылықтарының, мәдениетінің, салт-дәстүрлерінің қалыптасуына ықпал еткен фактораларын зерттеу болып табылады. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
- ислам өркениетінің дискурсын зерттеу барысында әдістемелік әдістерін меңгеру;
- проблемалық мәселелерді талдау;
- мұсылман ғалымдарының мәдени мәтіндерде жасаған талдауларын салыстырмалы әдісі арқылы пайдалана білу;
- кең классикалық материалды игеру;
- қазіргі заман тұрғысынан білім беру парадигмасын контекстінде ислам өркениеті туралы жазылған классикалық жұмыстарды бағалай білу;
- ислам өркениетінің және мәдениет философиясының мәселелерін шешетін ой ұсына білу;
- ғылыми деректану материалдар, ғылыми-зерттеу еңбектер, білім беру бағдарламаларын өңдей білу;
- ислам өркениетінің тақырыбында дәріс курстары мен семинарлар өткізе алу.
Модуль докторантты ислам өркениетінің тарихымен, даму ерекшеліктерімен, бастауларымен, мұсылман ғұламаларының мәдениеттанулық мәтіндерін талдаудағы салыстырмалық талдау әдісімен таныстырады. Пәнді оқыту барысында Ерте және Шарықтаған Халифатқа, Араб Халифаты халықтары мәдениетіндегі ислам дәстүрінің қалыптасуына, өркениет пен джахилия дәуіріне ерекше көңіл аударылады. Ислам өркениетіндегі мәдени дәстүрлер мәселелері аса талқыланады: көшпенді және отырықшы мәдениеттің мұрасы, ислами мәдениет дәстүрінің рухани-өнегелі мазмұны, сондай-ақ Қазақстанның тарихи-мәдени үдерістеріндегі ислам мәдениеті феномені және ислам өркениетін қалыптастырудағы ислам ғылымының, фәлсафаның, кәлам мен сопылықтың рөлі.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқытудың мақсаты – шииттік догматика негізін зерттеу контекстінде категориалдық-түсініктік апаратын зерделеу болып табылады; шииттік және оның ерекшеліктерін жүйелі тұтастық тұрғыда зерттеу. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
- шиизм тарихын зерттеудегі әдіснамалық әдістерін меңгеру;
- проблемалық мәселелерді талдай білу;
- мұсылман ғалымдарының мәтіндер бойынша шиізм мен сүннизмді сараптау барысында салыстырмалы сараптау әдісін пайдалана білу;
- негізгі классикалық дереккөздерді меңгеру;
- ғылыми деректану материалдар, ғылыми-зерттеу еңбектер, білім беру бағдарламаларын өңдей білу;
- дәріс курстары мен семинарлар оқыта білу.
Модуль докторантты мультипәндік тәсілдерді қолдана отырып, исламтанулық пәндер аясында шииттік дискурсты зерттеуге бағыттайды. Пәнді оқыту барысында докторант Сүннитік пен Шииттік, Шииттік пен Хариджиттік бағыттар арасындағы айырмашылықтарды, олардың догмалық мәселелердегі ажырауларын зерттейді. Араб Халифатындағы билік мұрасы, Шиизмдегі билік тұжырымдамасы, ислам идеологиясы қалыптасуындағы Шиизмнің рөлі жөніндегі сұрақтарға көп көңіл бөлінеді. Сондай-ақ Шииттік бағыттың догматикасы мен Шиизм идеологиясын қалыптастырудың түпнегіздері зерттеледі.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
«Пәннің мақсаты «Діни негіздегі исламофобия және стереотиптер» курсы арнайы әдебиетті, сонымен қатар шетелдік (батыс, түрік, араб, ресейлік) және қазақстандық БАҚ сараптау негізінде діни тұрғыда исламофобия мен әлеуметтік-психологиялық стереотиптер түсінігінің теоретикалық-сараптамалық және дінтанушылық зерттеулерін үйретеді. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
1. ислам дінін және ислам тұжырымдамалық доктриналарын зерттеуде тұтас жүйелі ғылыми дүниетаным негізінде кешенді, оның ішінде пәнаралық зерттеулерді жобалау және жүзеге асыру;
2. исламды зерттеудегі стереотиптік тәсілдерді сын тұрғысынан анықтау;
3. исламофобияның пайда болуының контекстілерін, исламофобия феноменін зерттеудегі исламтанулық дискурстың мәселелерін талдау;
4. мәтінді сараптау барысында ислами компаративистиканың герменевтикалық тәсілдері мен әдістерін қолдану;
5. қазіргі заманғы шындыққа сай ислам теологтары мен зерттеушілерінің негізгі жұмыстарын бағалау;
6. қайнаркөздік негіздегі, теоретикалық және классикалық материалдардың кең легін қолдана білу;
7. Аймақ елдеріндегі әлеуметтік-саяси институттардың қалыптасуы мен жұмыс істеуіне діни және діни-этикалық ілімдердің дәрежесі мен әсер ету сипатын анықтау;
8. исламның ғылыми зерттеулерін жүргізудің негізгі принциптері мен әдістерімен және
ғылыми-зерттеу жобаларында жұмыс істеу.
Докторанттардың саяси, діни өмір саласындағы күрделі құбылыстар мен үрдістерді өңдеу, аннотациялау, жасау, талдау қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқыту барысында келесі аспектілер қарастырылады: Қазақстанның діни кеңістігінде исламофобия және стереотиптер; исламофобияның негізі және оның идеологиясы; исламофобияның діни санаға әсері; исламның негізгі қайнар көздері; ханафи мәзһабы шеңберіндегі исламның сүнниттік идеологиялық негізі мен негізгі принциптері; сүнниттік ханафи мәзһабы аясында ислам мен дәстүрдің арақатынасы; исламның «ханафи мәзһабы», «саяси ислам» және діни либерализм идеологиясын арасындағы негізгі айырмашылықтар.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - дәстүрлі ислам дінін әдіснамалық тәсілдер арқылы қазіргі заманғы тарихи объективтілік тұрғысынан зерттеу. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
- ислам дін негіздерін зерттеу мен ислам әдістемелік доктриналар тұжырымдамасының әдістерін білу;
- қазіргі заман тұрғысынан ислам теологиялық және ғалымдардың іргелі жұмысын білу;
- ислам және исламтанулық дискурс мәселелерін талдау;
- мәтіндерді сараптау барысында салыстырмалы әрі ислам герменевтикалық тәсілдер мен әдістерді қолдану;
- ғылыми деректану материалдар, ғылыми-зерттеу еңбектер, білім беру бағдарламаларын өңдеу білу;
- ислам философиясы мен ислам теологиясы мәселелеріне жауап бере алу;
- исламтану саласындағы ғылыми-зерттеу жобаларында жұмыс жасай білу;
- күрделі мәселелерді талдай білу.
Модуль докторанттарды теориялық және әдіснамалық негізде категориялық-ұғымдық аппараты болып табылатын исламтанулық пәндермен таныстырады. Ислам құбылыстың іргелі тарихи, рухани және әлеуметтік-мәдени құндылықтармен, классикалық ислам мәтіндерімен, Құран зерттеулерімен, ислам ғылымымен, ислам заңымен, тәпсір мазмұны мен мағынасымен таныстырады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – Қасиетті Құран тарихы мен мәтінін түсіндірудің теориялық принциптерін оқыту, оның түсірілу тарихы мен кодификациясы жөнінде ұғым қалыптастыру, Құран мәтінін тәпсірлеуде түрлі ғылыми әдістерді қолдану, діни және философиялық мәселелердің дамуындағы сабақтастық пен пікірталасты қоса исламның Құранда келген негізгі идеяларын талдау
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқытудың мақсаты – мұсылмандардың діни нанымына негізделген Мұхаммед пайғамбардың диалогтік миссиясының рухани негіздерін зерттеу болып табылады. Докторанттың теологиялық, мәдени және идеологиялық санасын дамыту. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
- хадис ғылымының зерттеу әдістемелік әдістерін заманауи мәтінтану ғылмында қолдана алу;
- хадис іліміндегі проблемалық мәселелерді талдай білу;
- мәтіндерді талдау кезінде салыстырмалы талдау әдісін қолдану;
- семантикалық талдау және хадис этимологиялық ғалымдар қазіргі жүйесін қолдану;
- қазіргі заман тұрғысынан хадис ілімі бойынша классикалық жұмыстарды бағалай білу;
- ғылыми деректану материалдар, ғылыми-зерттеу еңбектер, білім беру бағдарламаларын өңдеу.
Модуль докторантты Мұхаммед пайғамбардың диалогтық миссиясымен, ислам ілімінің практикасымен, құқығымен және сүннетті түсіну философиясымен таныстырады. Пәнді оқыту барысында диалогтың мәдени-философиялық қырларына, ислам әлеміндегі пайғамбарлық феноменіне, ислам дәстүріндегі «нәби», «расул», «башир», «назир», «музаккир», «шейіт», «дағи» феноменіне ерекше көңіл бөлінеді. Қасиетті Жазба – Құранның гуманистік мәні айқындалады, ислам әлеміндегі диалогтық саясаттың қағидалары қарастырылады, Худайбия келісімін диалогтық бітімгершілік ретінде түсінуге аса мән беріледі.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – сүнниттік теология мен мұсылмандық теологиялық-философиялық ойдың эволюциясын қарастыру, сүнниттік теологияның қалыптасуы мен эволюциясының түсінігі мен жүйелік білімін көрсету, даму иерархиясына талдау жасау, ақидадағы матуридилік және ашарилік мектептердің ерекшеліктерін ашу және түсіндіру, сүнниттік теологияның таралған теологиялық дискурстарын салыстыру және сыни талдау
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – суфизм тарихы бойынша терең әрі жүйелі білімдерін қалыптастыру, суфизмнің исламдағы діни-мистикалық бағыт ретінде қалыптасу себептері мен ықпалдарын зерттеу және талдау, суфизмнің негізгі категориялары мен оның дүниетанымдық мәнін түсіндіру, суфизмнің канондық әдебиеті мен дереккөздерін талдау
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - Құдайды сунниттік тұрғыдан тану, Құдай жайлы ілімді түсіну үдерісін және оның заманауи ұсынылуын түсіну болып табылады. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие бола алады:
- мұсылмандық теология-философиялық ойдың теориялық білімдері туралы хабардар болу;
- тұрақты түрде танымдық-семантикалық талдау негіздер ерекшеліктерін баяндай білу;
- сүнниттік теология мен теологиялық-философиялық ойды талдай білу;
- дінтану және исламтану саласындағы ғылыми-зерттеу жобаларында жұмыс жасай білу;
- ғылыми деректану материалдар, ғылыми-зерттеу еңбектер, білім беру бағдарламаларын өңдей білу.
Модуль докторантты исламдық теологиялық философияның негізгі ұғымдарымен, категорияларымен, түсініктерімен таныстырады; сунниттік мәтіндерді нақтылауда атқарылатын жұмыстарға байланысты әдебиеттерді зерттеу және талдаумен таныстырады. Пәнді оқыту тарихи және қазіргі мұсылмандық дискурстық бағыттардың негізгі тұжырымдамаларын талдауға, маңызды философиялық мектептерді хадистану шеңберіне сәйкестендіру арқылы ажыратуға, Имам аль-Матруди ақыдасының оны басқа дәстүрлі емес сенімдерден бөліп қарау арқылы ерекшеліктерін ашуға мүмкіндік береді.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – докторанттарды мұсылмандық діни философияның қалыптасуы мен құрылуының негізгі кезеңдерімен таныстыру, оның қалыптасуының ілімдік- құқықтық алғышарттары туралы түсінік қалыптастыру. Докторант пәнді зерделеу нәтижесінде келесі біліктілікке ие болады:
- шииттік теологияның қалыптасуы мен эволюциясы түсінігі мен жүйелік білімін көрсету;
- шииттік ақидаданың ерекшеліктерін ашу және түсіндіру, аталған мектептердің негізгі ережелерін сипаттау, айыра білу және сыни талдау;
- шииттік теологияның таралған теологиялық дискурстарын салыстыру және сыни талдау;
- шииттік теологиядағы хадистердің дереккөз ретіндегі рөліне сыни талдау жасау;
- алынған нәтижелердің негізінде шииттік ілімнің қазіргі жағдайын бағалау.
Пән шииттік теологияның қалыптасуындағы діни-құқықтық алғышарттары туралы түсінік қалыптастырады, шииттік ілімнің негізгі идеялары мен философиялық дәстүрімен таныстырады. Шииттік ілімнің ерекшеліктері. Исламның шииттік бағытының өкілдерімен жасалған Құранды талдаудың әдістемелік негіздері. Араб тілі мен араб-мұсылмандық философия. Исламның авторитетті мәтіндері, исламдық доктрина және олардың философияның қалыптасуы мен дамуындағы мәні. Философияның пайда болуына әкелген исламдағы ерте идеялық ағымдар. Араб-мұсылман философиясы және оның даму кезеңдері.
Защита практики
Тәжірибе мақсаты: өзекті ғылыми мәселені зерттеуде тәжірибе жинақтау, оқу процесінде алған кәсіби білімдерін кеңейту және өз бетімен ғылыми жұмысты жүргізудің практикалық дағдыларын дамыту. Практика экономикалық білімдерді зерттеу, талдау және қолдану дағдыларын дамытуға бағытталған.
Защита практики
Дәрістерді, семинарларды өткізудің практикалық және оқу-әдістемелік дағдыларын қалыптастыру, ғылыми және теориялық білімдерді, шығармашылық қызметтегі практикалық дағдыларды мамандықтардың пәндерінен сабақ өткізу жағдайында пайдалану; өз заманауи кәсіби техникалары қолдану, оқыту әдісі практикада соңғы теориялық, әдістемелік жетістіктерді қолдануға, оқу-әдістемелік құжаттарды жасауға мүмкіндік береді.