гуманитарлық білім бакалавры
Тіл білімі мен заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, дін саласындағы ғылыми-зерттеу, ұйымдастырушылық, басқарушылық және сараптамалық-талдау қызметін жүргізуде теориялық білімі мен кәсіби дағдылары бар дінтанушы мамандарды сапалы даярлау.
Дінтану
6B02203
Философия және саясаттану
бiрiншi жоғары бiлiм
күндізгі
Шығармашылық емтихан1
Шығармашылық емтихан2
80 (Каз.) 80 (Орыс.)
1100000 〒 (күндізгі, бiрiншi жоғары бiлiм)
0 〒 (шетелдіктер, күндізгі, бiрiншi жоғары бiлiм)
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқу нәтижесінде студенттер төмендегі мәселелерді қарастырады: Қоғам дамуының шешуші секторларында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың рөлі. АКТ стандарттары. Компьютерлік жүйелерге кіріспе. Компьютерлік жүйелердің архитектурасы. Бағдарламалық жасақтама. Операциялық жүйелер. Адам-компьютер өзара әрекеттестігі. Деректер қоры жүйесі. Деректерді талдау. Деректерді басқару. Желілер және телекоммуникациялар. Киберқауіпсіздік. Интернет технологиялар. Бұлтты және мобильді технологиялар. Мультимедиялық технологиялар. Smart технологиялар.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Курста әлеуметтанудың теориясы мен тарихындағы жалпы мәселелер ұсынылған, әлеуметтанулық зерттеудің әдісі мен әдістемесі, арнайы әлеметтанулық теориялар қарастырылады. Бұл курс әлеуметтік зерттеу әдісі және пәні, әлеуметтанудағы өзекті мәселелер мен салалар туралы негізгі түсініктердің студенттерде әлеуметтанулық танымының қалыптасуына бағытталған. Әлеуметтанулық теорияның негізгі концептілері мен заманауи қоғамның түрлі салаларын зерттеудің тиімді технологияларын ұсынылады.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
АБ1+АБ2 (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
АБ1+АБ2 (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
8
АБ + Емтих (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
АБ1+АБ2 (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
2
АБ1+АБ2 (100)
Пәннің мақсаты: оқу пәндерін қалыптастыратын ғылымның барлық салаларында пәндік білімдерді түсіндіру және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Әлеуметтану және әлеуметтанулық перспективалар, әлеуметтік құрылым; саясат нысаны, ұйымдық құрылым, институттар, құқықтық және ұйымдастырушылық нормалар жүйесі, саясаттың мазмұны, мақсаттары, құндылықтары; мәдениет ұғымы және мәні, мәдениет семиотикасы; жеке тұлға психологиясы, тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы оқытылады.
6
АБ
Әскери дайындық
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - маманның сапалы дайындығы білікті дайындық пен қорытынды біліктілік жұмысын жазу үшін маңызды деректерді жинау және түсіндіру қабілетін қалыптастыру. Біліктілік жұмысын ғылыми жобалауды жүзеге асыру үшін дипломдық жұмыста зерттеу әдістерін, дипломдық-біліктілік жұмысына қойылатын міндеттер мен талаптарды, қорытынды біліктілік жұмысын ұйымдастыру, тақырыптың өзектілігін бағалау, оның практикамен байланысын қолдану.Маманның сапалы дайындығы білікті дайындық пен қорытынды біліктілік жұмысын жазу үшін маңызды деректерді жинау және түсіндіру қабілетін қалыптастыруды көздейді. Біліктілік жұмысын ғылыми жобалауды жүзеге асыру үшін дипломдық жұмыста зерттеу әдістерін, дипломдық-біліктілік жұмысына қойылатын негізгі міндеттер мен талаптарды, қорытынды біліктілік жұмысы бойынша жұмысты ұйымдастыру, тақырыптың өзектілігін бағалау, оның практикамен байланысын қолдану.
2
РК(с оценкой)
Пәннің мақсаты: денсаулықты сақтау, нығайту және кәсіби қызметке дайындау үшін дене шынықтыру мен спорттың тиісті құралдарын мақсатты пайдалануды қамтамасыз ететін студенттердің әлеуметтік-жеке құзыреттерін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде түлек білуі керек: адамның дамуындағы дене тәрбиесінің рөлі; дене шынықтыру және спорт саласындағы мемлекеттік саясаттың негіздері, жаттығу негіздері.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты қоғамдағы діннің қызмет етуі, діни кешеннің құрылымы, элементтері, діни ұйымдардың типологиясы, қазіргі діни жағдай, қазіргі заманғы діндердің даму тенденциялары туралы түсінік қалыптастыру. Негізгі аспектілер: шығу тегінің, қызмет етуінің әлеуметтік заңдылықтары; дін әлеуметтік-мәдени жүйе және әлеуметтік институт ретінде; қоғам діншілігінің өзекті мәселелерін әлеуметтанулық зерттеу; әлеуметтік білімнің түрлі салаларын дамытудағы діннің байланысы
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты студенттердің дін психологиясының ғылым ретіндегі білімін, оның тарихи дамуы мен діни және діншіл адамдардың мәселелерін әдістемелік тұрғыдан түсінуін қалыптастыру.<br/> Пәннің мазмұны қамтиды: діни топтар мен жеке тұлға психологиясы; дін психологиясының теориялары; бихевиоризмдегі діндарлық; әлемдік діндер психологиясы; жаңа діни ағымдардың психологиялық аспектілері; деструктивті тәуелді адамдармен психокоррекциялық жұмыс.
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Дін саласын құқықтық реттеудің теориясы мен түсіндірмелерінің негіздерін түсіну; Қазақстан Республикасындағы дін туралы заңнаманы негіздеу және білімін іс жүзінде пайдалану; Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеудің проблемалық бағыттарын анықтау; дін саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі аспектілері мен ұстанымдарын дәлелдеу, шетелдік тәжірибемен салыстыру. Дін саласындағы мемлекеттік саясаттың тұжырымдамалары мен бағдарламаларына талдай жасау.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - студенттерді дін саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі тұжырымдамаларының мазмұнымен таныстыру.<br/> Пән дін саласындағы мемлекеттік саясаттың мақсаты мен міндеттеріне талдау жасауға; дін саласындағы мемлекеттік саясатты бағамдай, бағалай білуге, шетелдік тәжірибелермен салғастыра отырып, дін саласынағы мемлекеттік жобалар мен ғылыми зерттеудің шекаралары мен мүмкіндіктерін нақты түсінуге бағытталған.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - діннің қоғамдағы рөлі туралы, классикалық және замануи дін социологиясы теориялары туралы түсінікті, әдіснамалық негіздері, социологиялық эмпирикалық әдістемелері туралы көзқарасты қалыптастыру. Пән дінаралық қарым-қатынастар (стратификация, діни бірегейлік, діни қақтығыстар) туралы жалпы түсініктерді қалыптастыруға; діни топтардың, конфессиялардың, діндар, діншіл және діндар емес тұлғалардың әлеуметтік өзара әрекеттестігін түсіндіруге бағытталған.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - әртүрлі діни феномендердің өзара ықпалы мен өзара байланыс формаларын анықтау, дін феноменологиясының концептуалдық және әдіснамалық ыңғайларын игеру мүмкіндігін қалыптастыру.<br/> Пән келесі мазмұнды қамтиды: дін феноменологиясының негізгі концепциялары мен теориялары; діни тәжірибе, діни сана, діни рәсімдер мен ар-ұждан бостандығы, діни ғұрыптар, феноменологиялық әдістер, діни сананың трансформациясы.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - дінге қатысты мәселелер бойынша дәйектелген, жан-жақты қарастырылған, ғылыми дүниетанымдық позицияны қалыптастыру.<br/> Пән аясында қарастырылады: дін философиясының теориялары, философиялық теизм; дін философиясындағы онтологиялық, гносеологиялық, аксиологиялық мәселелер; конфуцишілдік даосизм философиясы; брахманизм, индуистік, буддалық философия, православтық философия, католицизм философиясы. Протестанттық философия. Ислам философиясы. Конфессиялықтан тыс синкреттік діндер философиясы.
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: жалпы дін туралы кешенді түсінікті қалыптастыру. Бұл пән сенім негіздерін, діндердің пайда болу тарихын және дамуының негізгі кезеңдерін қарастырады. Бұл пән буддизм, христиандық және исламның пайда болу алғышарттары мен негізгі бағыттарын қарастырады.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пән мақсаты – студенттердің діни мәселелерге байланысты негізгі теориялық және әдіснамалық ұстанымдарын қалыптастырып, діни антропологияның негізгі категориялық аппаратын түсіндіру.<br/> Пәнді оқу барысында қарастырылатын тақырыптар: діни антропологияның негізгі категориялары мен түсініктері, адамның шығу тегі, мәні және болмысы мәселелері бойынша антропология мен теология арасындағы диалог, адамның мақсаты, өлім және өлместік мәселесі.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - діни рәміздің пайда болуы мен қалыптасу тарихына және қазіргі кезеңдегі көріністеріне, діни рәміздер формаларына теориялық талдау жасау. Пәнді оқу барысында діни рәміз мәселесін талдаудағы ғылыми ұстанымдар мен көзқарастар, діндер жүйесіндегі рәміздің орны мен қызметі, діни ұйымдардағы рәміздерді салыстырмалы талдау, діни символдадың трансформациясы қарастырылады.
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: студенттерде діннің эстетикалық саласының маңыздылығына қатысты, тәлім-тәрбиенің мүмкіншіліктері жайлы көзқарасты қалыптастыру.<br/> Осы модульді сәтті аяқтағанда діни сананың архитектоникасының негіздері мен спецификасын, паттерндер мен символиканы, өнердің жанрлары мен стильдерін, батысеуропалық және шығыстық діни мәдениеттің ерекшеліктерін түсінуге қатысты тақырыптарды қамтиды.
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - діни және діни емес адамгершіліктік жүйелер; этиканың дереккөздері (құқық, аскетика, философиялық этика, тәжірибелік этика) туралы түсінікті қалыптастыру.<br/> Пән аясында қарастырылады: этикалық жүйелердің философиямен, психологиямен, мәдениетпен және дінмен байланысы, діни этиканың негіздері; теологиялық көзқарастардың талдауы; діни этиканың негізгі түсініктері; әлемдік мәдениет жүйесіндегі діни-этикалық ілімдердің орны; этикалық теоцентризм.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Курстың мақсаты - дінтану мамандығы және дінтанушының маман ретіндегі маңызы мен кәсіби қызметі туралы жалпы пікірді қалыптастыра отырып, ғылыми пікірталастарда дінтанулық түсініктерді, терминдерді, категорияларды ғылыми түсіндіруді жүйелеуді меңгереді.<br/> Пән аясында дінтанулық теориялар, діндердің шығу теориялары, дінтанулық әдіснама мен әдістемені меңгеру, дінтанушылардың негізгі қызметтері мен практикалық қажеттілігі қарастырылады.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - дінтанулық және діни түсініктерді, терминдерді, категорияларды ғылыми түсіндіру, мән мәтіндеу және негізгі діни категориялармен жұмыс істеу қабілетін қалыптастыру.<br/> Курс барысында тұжырымдамалық-категориялық аппарат, жіктеу өлшемдері, кілт сөздер болып табылатын белгілі бір ұғымдар мен терминдер; діни құбылыстар мен процестерді түсіндірудегі кәсіби түсініктер; діни теориялар мен қасиетті мәтіндердегі ұғымдар қарастырылады.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Мақсаты: коммуникативтік құзыреттіліктерді қалыптастыру арқылы әлеуметтік, мәдениетаралық, кәсіби қарым-қатынас құралы ретінде қазақ (орыс) тілін сапалы меңгеруді қамтамасыз ету. Тілдің фонетикалық, лексикалық, грамматикалық құралдарының жүйесі, тілдің мәдениет феномені және сөйлеу мәдениетінің ерекшелігі ретіндегі түсініктері; тіл әлемнің ұлттық тілдік бейнесінің элементі ретінде; қазақ (орыс) тілінің әлемдік кеңістіктегі мәртебесі зерделенеді.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - қазақ ойшылдарының дін туралы оның орны туралы ұстанымдары мен негізгі идеяларын қарастыру. <br/> Пәнді оқу барысында дін мен ұлтшылдықтың өзара қарым-қатынасының аспектілері, адамның қоғам, басқа адамдар алдындағы және өзіне деген өнегелік міндеттерін түсіну, қазақ халқының діни түсініктерін зерттеуде қазақ ойшылдары мен қоғам қайраткерлерінің діни ізденістері қарастырылады.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - Қазақстандағы қазіргі діни жағдайды сипаттау, талдау жасау және көзқарасты қалыптастыру. Пәнді оқыту барысында діни ахуалға жаһандық мәдени факторлардың әсері, әлемдік діни жағдайлармен салыстыру, Қазақстандағы қазіргі діни ахуалға баға беру, әлемдегі және Қазақстандағы этно-діни алуан түрліліктің қалыптасу тарихын талдау қарастырылады.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – мемлекет-конфессиялық қатынастардың және мемлекет пен конфессиялардың өзара әрекеттесуінің құқықтық, заңнамалық және реттеушілік аспектілерінің ерекшеліктерін анықтау. Пәннің мазмұны дәстүрлі қоғамдағы моральдық-құқықтық қатынастардың тарихын зерттеуді, дін саласындағы реттеу бойынша нормативтік-құқықтық актілер мен құжаттарды сипаттауды, «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» заңнаманы талдауды қамтиды.
5
[АБ1+MT+АБ2+МЕК] (100)
Пәннің мақсаты: Қазақстан тарихының ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейінгі негізгі даму кезеңдері туралы объективті тарихи білім беру.<br/> Күтілетін оқу нәтижелері:<br/> 1) Қазақстан тарихының негізгі даму кезеңдерін білу мен түсіну бойынша білімін көрсету; <br/> 2) сыни талдау негізінде тарихи өткеннің құбылыстары мен оқиғаларын адамзат қоғамының дүниежүзілік тарихи дамуының ортақ ұстанымдарымен ұштастыра білу; <br/> 3) Қазіргі Қазақстандағы құбылыстар мен тарихи үдерістері зерттеу барысында аналитикалық және аксиологиялық талдау дағдыларын игеру; <br/> 4) заманауи қазақстандық даму үлгісінің ішкі ерекшеліктерін объективті және жан-жақты зерделей білу; <br/> 5) Қазақстан тарихынының үдерістері мен тарихи құбылыстарды жүйелеу және сыни баға беру. <br/> Пәнді оқу нәтижесінде студенттер төмендегі мәселелерді қарастырады: <br/> Ежелгі адамдар және көшпелі өркениетттің қалыптасуы, Түркі өркениеті және Ұлы дала, Жаңа дәурдегі Қазақстан (ХVIII-XX ғ.басы), Қазақстан кеңестік әкімшіл-әміршіл жүйенің құрамында, Қазақстан әлемдік қауымдастықта (1991-2022 жж.).
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - жаңа діни қозғалыстар мен культтердің ерекшеліктерін ажырата білу, оларды өз бетінше зерттеп, олардың миссионерлік қызметтеріне талдау жасау.<br/> Пән аясында қарастырылады: жаңа діни ағымдардың спецификасы, альтернативті және маргиналды культтер; неохристиандық, неоисламдық, неоориенталистік қозғалыстардың; дәстүрлі емес және деструктивтік ағымдардың ерекшеліктері, жаңа діни ағымдар мен культтердің миссионерлік әдістері.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: бакалавриат студенттерінде әлемдік мәдениет пен өркениет аясында отандық мәдениеттің даму ерекшелігін, қазақ халқының мәдени кодын сақтау қажеттілігі түсінігін, өзінің жеке кәсіби қызметінде жылдам өзгермелі мультимәдени әлем мен қоғамда қазақ халқының мәдени мұрасын сақтау стратегиясын жүргізе алуды қалыптастыру.
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Миссионерлік қызметтің әдістері мен әдіснамасы туралы ғылыми пікірталастар мен полемикалар жүргізе отырып, ғылыми пайымдау қабілеттерін көрсету, христиан миссиясы мен катехезінің тарихын, миссия мен катехездің сабақтастығы мен бірлігін, олардың ерекшелігін, «шіркеуге кіру», парадигмаларды, христиан миссиясының тарихында эсхатологиялық дзюдо-христиан алғашқы христиандықтың миссионерлік парадигмасын, римдік католиктік миссионерлік парадигманы, қазіргі протестанттық миссионерлік парадигманы сипаттау.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәнді оқытудың мақсаты – басқару психологиясының негізгі түсініктерін зерттеу негізінде жоғары білікті мамандарды ғылыми-негізделген даярлықпен қамтамасыз ету, таңдалған мамандық шеңберіндегі кәсіби қалыптасу үрдісінде басқару аймағының маңызды мәселелерінің теориясын түсініп және практикада қолдану үшін қажетті алғышарттарды құру. Бұл курс психологиялық ғылым мен практика дамуының қазіргі деңгейіне сәйкес ғылыми білімдермен таныстырады.
2
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
«Саясаттану» оқу пәні ретінде әлем саясаты мен қазіргі саяси процесстерінің заңдары мен заңдылықтары туралы ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мен ұлттық мүдделерді жүзеге асыру негізінде білім қалыптастырып, ұлттық мемлекеттердің мәні мен мазмұнын түсіндіреді. Оқу барысында түрлі саяси жүйелердегі ішкі және сыртқы байланыстар, қарым-қатынастарды түсінуге, саясаттың әлеуметтік өлшемнің объективті критерийлерін қалыптастыруға жәрдемдеседі.
6
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Студенттерде болашақ мамандықтары контектстінде араб және латын тілдерінің маңыздылығы, оқу проблемалары мен әдістері туралы негізгі түсініктерді қалыптастыру.<br/> Пән аясында тілдің қалыптасу тарихы, диалектілердің түрлері, грамматикалық жүйенің қызмет ету ерекшеліктері, пәннің терминологиялық аппараты, араб және латын тілдерінің таралу географиясы, араб мәдениетінің және латын жазбасының құндылықтары қарастырылады.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Курстың мақсаты – ұлттық діндердің ерекшеліктерін зерттеу және олардың әлемдік діндер мен жаңа діни ағымдардың дамуындағы маңызын зерттеу. <br/> Пән аясында келесі тақырыптар қарастырылады: ұлттық діндердің пайда болу алғышарттары, Индуизм, Джайнизм, Иудаизм, Синтоизм тарихы. Конфуцийшілдік пен даосизм қытай мәдениетіндегі діни философиялық ілім ретінде. Ұлттық діндердің қазіргі замандағы ахуалы және көрінісі.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Мақсаты: болашақ кәсіби қызмет контекстінде философия және оның негізгі мәселелері мен әдістері туралы жүйелі идеяларды қалыптастыру. Философияның тарихи дамуы контекстінде онтология мен метафизиканың негізгі мазмұны қарастырылады; әлемді ғылыми және философиялық тану әдістерін жіктеу; қазіргі әлемдегі негізгі дүниетанымдық ұғымдардың рөлі мен маңыздылығын негіздеу.
9
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - тәжірибеде, яғни сакралды мәтіндерді түсіндіру мен аудармада қолдану және оларды сыни ұғыну дағдыларын қалыптастыру.<br/> Пән аясында сакралды мәтіндер тілінің тарихы мен олардың методологиясы; ежелгі мәтіндерді аудару әдістемесі; аударма қызметі және сакралды мәтіндердің интерпретациясы; спецификалық араб дыбыстарының айтылуы; қиын емес араб лексикасы; оқу және жазу ерекшелігі меңгеріледі.
5
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Мақсаты: шет тіліндегі коммуникативтік құзыреттілік білімін жетілдіру. Коммуникативтік құзыреттілікті дамыту үшін негіз ретінде шет тілдік қарым-қатынастың сөйлеу қабілеттіліктері мен дағдыларының негізгі әдістері; сөйлеу әрекетінің барлық түрлерінде шет тілдік қарым-қатынастың кәсіби маңызды дағдылары мен тәжірибесін дамыту; ағылшын тілінде материалды іздеу, таңдау және пайдалану процесінде алынған сөйлеу дағдыларын іске асыру қарастырылады.
[АБ1+MT+АБ2+МЕК] (100)
Мақсаты – болашақ мамандардың бойында өзін-өзі тану қабілетін қалыптастыру, Абай ілімін қазіргі Қазақстанның руханилығы мен зиялылығының негізі ретінде пайдалану, ел бірлігін және қоғамның азаматтық ынтымағын нығайту мақсатында өзінің кәсіби білімін, түсінігі мен қабілеттерін гуманизм және білім беру призмасы арқылы қолдана білу. Оқытылатын болады: Абай ілімі туралы түсінік; оқыту қайнары; Абай ілімінің құрамдас бөліктері; Абай ілімінің категориялары; Абай бағалау құралдары; Абай ілімінің мәні мен мағынасы.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Мақсаты – болашақ мамандардың бойында өзін-өзі тану қабілетін қалыптастыру, Абай ілімін қазіргі Қазақстанның руханилығы мен зиялылығының негізі ретінде пайдалану, ел бірлігін және қоғамның азаматтық ынтымағын нығайту мақсатында өзінің кәсіби білімін, түсінігі мен қабілеттерін гуманизм және білім беру призмасы арқылы қолдана білу. Оқытылатын болады: Абай ілімі туралы түсінік; оқыту қайнары; Абай ілімінің құрамдас бөліктері; Абай ілімінің категориялары; Абай бағалау құралдары; Абай ілімінің мәні мен мағынасы.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Әлемдік дінтану ғылымының негізгі қалыптасу қайнар көздерінің мазмұнын, өзіндік ерекшеліктерін және даму бағыттарын түсіну. Дінтану әдістемесінің ерекшеліктерін ашу. Дінтану тарихындағы тарихи-әдістемелік бағыттарға сыни салыстырмалы талдау жасау. Дінтанудың «дамуының» сызықтық көрсетіліміне балама ретінде дінтану тарихына құрылымдық көзқарасты көрсету. Дінтану тарихын анықтайтын интегративті процестердің заманауи өнімі ретінде осы ғылымдардың білімін синтездеу.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – студенттердің әлемдік және ұлттық мәдениеттің даму контекстіндегі ұлы түркі ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің ғылыми және философиялық мұрасы туралы түсініктерді қалыптастыру. Әл-Фараби мұрасының ерекшеліктері және оның түркі философиясының қалыптасуына тигізген әсері; шығыс философиясының Еуропалық Ренессансқа әсер ету сипаты; ұлттық және әлемдік философия тарихының дәстүрлі және қазіргі заманғы мәселелері қарастырылады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: ғылыми-зерттеу, ғылыми мақала жазу және редакциялау, академиялық жазу саласындағы білімдерді жаңарту және дамытудың ғылыми-әдістемелік дағдыларын қалыптастыру; пәнаралық білімді кіріктіру; ғылыми гипотезаларды, ережелерді зерттеудің тұжырымдамалық және әдістемелік тәсілдерін жүйелеу; өз ойын жазбаша жеткізу және оны дәлелдей білу дағдыларын қалыптастыру; әртүрлі журналдардың талаптарын ескере отырып, ғылыми мақалаларды құрастыру.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Мақсаты: әдіснамалық және ғылыми мәдениетті қалыптастыру; ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру мен жүргізуде білім, білік және дағдылар жүйесін қалыптастыру. Зерттеудің жалпы ғылыми әдістері, оның ішінде ғылыми білімнің объективті мазмұнын табу үшін ғылыми ақпаратты іздеу, өңдеу, жүйелеу, талдау, синтездеу, жалпылау және дәлелдеу әдістері зерделенеді.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты діни нормалар мен дәстүрлі ерекшеліктерге құндылықтық бағдарларды қарастыру.
Осы модульде мәдениеттің діни сипаттағы элементтердің айырмашылықтары, діни және дәстүрлі құндылықтар жүйесі және қалыптасу себептері мен діни көзқарастардың ықпалымен мінез-құлықтың және өмірлік позициялардың өзгеруін зерттеудегі теориялық сұрақтары, дәстүрлі құндылықтарға ықпалы туралы тақырыптар қарастырылады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пән мақсаты - далалық зерттеулерді жүргізудің әдістері мен әдіснамасының тәжірибелік дағдыларын кәсіптік қызметте дамыту.
Курсты аясында қарастырылады: түрлі діни ағымдарды зерттеу негіздері мен әдіснамасы; дінді зерттеудің теориялық және әдістемелік тәсілдемелері, кәсіби қызметте теориялық дінтанулық білімдер мен дінтанулық зерттеу әдістерін пайдалану, тәжірибелік жұмыста далалық зерттеу мәліметтерін қолдану, нәтижелерін талдау және жүйелеу.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - дінтанушылардың базалық дайындығымен байланысты және студенттерде жеке деректанушылық зерттеу дағдысын қалыптастыру болып табылады
Пәннің мазмұны қамтиды: деректерді таңдау және анықтау; деректану әдістемесі; деректану әдіснамасы мен теориясының жалпы мәселелері; діни дерек көздері және олардың жіктелуі; жазбаша діни дереккөздер; діни дереккөздердің мазмұндық ерекшеліктері; зерттеуші және дереккөз сыны.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - студенттерді негізінен ғылыми, мемлекеттік, сот-құқықтық салаларда тиімді сарапшылық қызметке дайындау, кәсіби дінтанулық сараптаманың теориялық мәселелерімен таныстыру, дін саласындағы сараптамалық қызмет үлгілерін аналитикалық зерттеу және бағалау болып табылады. Пәннің мазмұны: дінтанулық сараптама түсінігі мен түрлері; дінтану сараптамасының әдістері; сот-дінтанулық сараптамасы; дінтанулық сараптама қорытындысының формасы.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – сыбайлас жемқорлық бойынша құқық бұзушылықтарды алдын-алу мақсатында сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманың қағидалары мен нормаларын қолдануды іс-жүзінде көрсете білу, жауапкершілік қабілетін қалыптастыру, азаматтық-құқықтық жауапкершілікке ие болып, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті, күнделікті өмірде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл субъектілерінің жүйесі мен қызметі, сыбайлас жемқорлыққа ықпал ететін себептер мен жағдайлар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің халықаралық тәжірибесі оқытылатын болады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты Ислам философиясы саласында теориялық білімдерді қалыптастыру.
Осы пәнді игеру барысында ислам ойшылдарының көзқарастары, ақиқат пен адасудың, білім мен сенімнің, адамзаттың өмірлік іс-әрекетіндегі рационалды мен иррационалдының өзара қатынасы, исламдағы сананың мәні, оның бейсанамен өзара әрекетінің, адамдардың мінез-құлықтарындағы, қарым-қатынастарындағы, жеке тұлғаның қалыптасуындағы рөлі туралы тақырыптар қарастырылады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – экономикалық ойлау тәсілін; коммерциялық іске асырылатын индустриялық-инновациялық жобаларға бағытталуды қалыптастыру үшін қажетті өз бизнесін құрудың теориясы мен практикасы саласында базалық білімдерді алу. Кәсіпкерлік, шағын және орта бизнестің ішкі және сыртқы ортасының негізгі шарттары; мемлекеттік реттеу және мемлекеттің кәсіпкерлік орта үшін рөлі қарастырылады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – студенттерді Құранның пайда болу және қалыптасу тарихымен, құрандық ғылымдардың дамуының тарихымен құран ілімі бойынша ерте дін мамандарының жұмыстарын кейінгі ғалымдардың еңбектерімен салыстыру.
Осы модульді сәтті аяқтаған білім алушы қасиетті Құран мен Сүннетте бар діни фрагменттердің негізгі догмаларын, Құрандағы түрлі ұйғарымдар туралы түрлі пікірлерді дәстүрлі түсініктер көзқарасынан бағалай алады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - Қазақстандағы дінтану пәнінің даму тарихы мен маңыздылығын көрсету.
Осы пәнді игеру барысында дінтану әдіснамасының тәжірибелерін зерттейтін негізгі ғылыми пәндердің концепциялары және заманауи пәнаралық тәсілдемелерді қолдануға қатысты, негізгі дінтану ғалымдарының еңбектерімен мамандыққа қатысты ақпараттар сарапталатындай, жүйелі тақырыптары қарастырылады. Нәтижесінде дінтанулық пәндер саласындағы ғылыми ақпаратты өздігінен жинақтап, талдау жасайды.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пән дінтанудың теориялық және практикалық тәсілдері негізінде қазіргі қазақстандық қоғамдағы діни ахуалды талдау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Алыс-жақын шетелдердегі діни ахуалды және діни мәселелерді шешу тәжірибесін салыстыра және салыстыра білу. Діни қақтығыстардың алғы шарттарын сыни тұрғыдан талдап, Қазақстан Республикасындағы этноконфессиялық өзара әрекеттестік аспектілерін жүйелеу.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Қазіргі дін теорияларының негізгі мәселелерін, негізгі діндердің пайда болуы мен әр түрлі тарихи дәуірлердегі әлемдік және ұлттық діндерді зерттеу мәселелерін, жаңа діни культтердің қызмет етуін қазіргі әлемдегі дінтанулық зерттеулер тұрғысынан қарастыру. Дінтанудың пайда болуының теориялық, әлеуметтік-мәдени алғы шарттарын, дінтану теорияларының негізін салушыларды, қазіргі дінтану ғылымының негізгі бағыттары мен тәсілдерін сипаттау.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: қаржылық ақпаратты түсіну мен олардың жеке қаржы мәселелеріне қатысты сауатты және негізделген шешімдер қабылдау үшін студенттерде ұтымды қаржылық мінез-құлықты қалыптастыру, сонымен қатар сыни тұрғыдан бағалау қабілетін арттыру, қаржылық құралдарды, оның ішінде цифрлық технологияларды пайдалану арқылы қаржылық қызметтерді тұтынушылар ретінде олардың құқықтары мен мүдделерін қорғауға байланысты процестерді талдау.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - студенттерге формалды логиканың негізгі қағидаттары туралы теориялық білімдер беру, оларда ойлау заңдарын және формаларын, тәсілдері мен операцияларын тәжірибеде қолдану дағдылары мен икемділігін дамыту және ойларын көркем жеткізу қабілеттілегін қалыптастыру. Пән келесі мазмұндарды қамтиды: діни мәтіндер риторикасы, риторикалық канондар құрылымы, дұрыс ойлаудың негізгі заңдылықтары, интуиционистік және конструктивтік логика.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - студенттерде сакралды мәтіндерді түпнұсқа тілінен интерпретациялау дағдыларын қалыптастыру.
Пән аясында қарастырылады: сакралды мәтіндер тілі, сакралды мәтіндерді интерпретациялау және түсіндірме үшін тілдік білімдерін пайдалану; латын, араб тілінен ана тіліне және ана тілінен латын, араб тілдеріне аудару; ежелгі мәтіндерді аудару әдістемесін меңгеру, ойлау мәдениеті, ақпаратты қорытындылау, талдау, қабылдау.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – миссионерлік қызметтің теориясы мен тәжірибесі туралы түсінік қалыптастыру, әртүрлі мәдени және діни контексттерде миссионерлік қызметтің әдістері мен стратегияларын түсіну және талдау. Пәннің мазмұны миссионерлік қызметтің тарихи және заманауи тәсілдерін, Қазақстан Республикасындағы миссионерлік қызметтің ерекшеліктерін, қазіргі әлемдегі миссионерлік әдістер мен стратегияларды зерттеуді қамтиды.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - мұсылман ілімінің пайда болу және даму үдерісін, исламның негізгі қағидалары мен тіректерін ашып көрсету.
Мазмұны келесі тақырыптарды қамтиды: Исламның пайда болуы және мұсылмандық ілім негіздерінің қалыптасуы; Ислам дінінің теологиясын дамытудағы Құран мен Сүннеттің рөлі; Иман және оның негіздері: иманның анықтамасы мен мазмұны, иман тіректері.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - Орта Азияда сопылық ілімнің пайда болуы мен дамуы туралы, сопылық ағымдардың негізін қалаушы тұлғалардың ілімдері мен қызметі туралы жан-жақты білім беру.
Негізгі тақырыптар: Мистицизмнің ерекшеліктері; Сопылыққа қатысты категориялыр мен ұғымдар; сопылықтың тарихи қалыптасуы мен дамуы; Тассауф кезеңі; Тарихаттар кезеңі; Тарихаттарға тән ортақ негіздер; Сопылықтағы маңызды мәселелер.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - адамзаттың әлеуметтік және рухани өмірінің тарихындағы дінге қатысты еркін ойлау ерекшеліктері туралы білімді және өзіндік аналитикалық көзқарасты қалыптастыру. Пәннің мазмұны еркін ойшылдықтың типологиясын, теизм, деизм, пантеизм, атеизм, клерикализм, антиклерикализм, сакрализация, секуляризация, постсекуляризация ұғымдарын түсіндіреді және олардың адамзаттың тарихи кезеңдеріндегі қоғамдық көзқарас ретіндегі көрінісіне сипаттамаларды қамтиды.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – студенттерде христиандық конфессиялар арасындағы айырмашылықтар, олардың пайда болу себептері, дамуы және осы айырмашылықтардың қазіргі жағдайы туралы нақты түсінік қалыптастыру.
Пәннің мазмұны тақырыптарды қамтиды: салыстырмалы теология пәні; экуменистік кеңестердің догматикалық және экзегетикалық теологияны дамытуы; Православие шіркеуінің доктриналары; Рим-католик шіркеуінің доктринасы, құтқарылу, бастапқы күнә, қасиетті рәсімдер; протестанттық конфессиялар ілімінің ерекшеліктері.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты студенттерді сунниттік исламдағы төрт құқықтық мектептердің бірі Ханафи мазхабының ілімімен таныстыру.
Осы пәнді игеру барысындаХанафи мазхабының теориялық негіздері, мазхабтың негізгі идеяларымен ұстанымдарына, ханафи мазхабының діни-адамгершіктік мәселелерін сыни қарастыруға қатысты тақырыптары қарстырылып, Имам ағзам Абу Ханифаның ғылыми еңбектерін толықтай талдауға қатысты тапсырмалар беріледі.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: эмпирикалық және теориялық білімдердің әдістерін зерттеу, дінтануды дамыту саласындағы ғылыми және ғылыми-зерттеу шетел әдебиеттерінде берілген тәжірибемен таныстыру.
Осы пәнді игеру барысында дінтану әдіснамасын сипаттайтын негізгі категориялар, түсініктер, терминдер және дінтану әдіснамасының тәжірибелерін зерттейтін негізгі ғылыми пәндердің концепцияларын және заманауи пәнаралық тәсілдемелерді қолдананатын шетелдік ғалымдар мен ғылыми мектептер қарастырылады.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты: Көне Өсиеттің пайғамбарлық кітаптарымен танысу және библиялық мәтінді, дереккөздердің құрылымы, жанры, авторлығы, тілі және маңызды діни қағидаттары тарапынан талдауға үйрету.
Пәнді оқу нәтижесінде христиандық ілімдер және ағымдар, христиандық сенімнің құпиялығы мен культтері туралы білімдер мен жалпы түсінікті, діни апологетика мәселелерімен байланысты арнайы әдебиеттермен жұмыс дағдыларын меңгереді.
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты - эзотерикалық және мистикалық ілімдер мен культтердің негізгі ұғымдарымен, принциптерімен, мәселелерімен және оның мәдениеттегі орнымен таныстыру.
Осы пән бойынша келесі тақырыптар қарастырылады: эзотерикалық таным формасының дінмен, философиямен, ғылыммен байланысы; эзотерикалық білімнің формалары және оның қалыптасу механизмдері; қазіргі рухани өмірдегі эзотерикалық –мистикалық ілімдердің орны
[АБ1+MT+АБ2+Емтих] (100)
Пәннің мақсаты – адамның табиғатпен өзара әрекеттесу жағдайларын үйлесімді оңтайландыру қағидаттарын іске асыратын табиғатты пайдаланудың заманауи тұжырымдамаларына негізделген бірқатар негізгі құзыреттерді қалыптастыру. Оқытылатын болады: адам өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін табиғи ресурстарды тұрақты дамыту, сақтау және молайту қағидаттары, тәуекелдерді бағалау және азайту әдістері, қауіптерден, апаттардың салдарын жою шаралары, табиғи апаттар, қоршаған ортаны қорғау және қоршаған ортаны ұтымды басқару.
Защита практики
Мақсаты: практиканы өткен ұйымның, мекеменің жұмысын зерттеу негізінде теориялық білімдерін бекіту, талдау және басқару жұмысының дағдыларын иелену. Дипломдық жұмыс үшін материал жинау.
Бекітілетін дағдылар: кәсіпорын қызметінің тиімділігін талдау, кәсіпорындардың кемшіліктері мен артықшылықтары, серіктестер картотекасын, келісімдерді, контрактарды құрастыру; мәжілістерді, кездесулерді, келісімдерді өткізу, қызметкерлерді іріктеу, командада жұмыс істеу.
Защита практики
Мақсаты - практикада «Геодезия» пәнін меңгеру барысында қалыптасқан білімдерін және дағдыларын жерге орналастыру жұмыстарын жүргізу өндірістік жағдайларына барынша жақындату арқылы қолданып, сол жұмыстарды далалық жағдайда орындау арқылы тәжірибе алу мүмкіндігін қалыптастыру. Тәжірибе нәтижесінде студент орындай алады:
1. геодезиялық құралдарды қолдануды;
2. теодолиттерді, нивелирлерді, тахеометрлерді тексеру және оларды жұмыс орнында орнатуды;
3) жер пайдалану шекарасы бойымен теодолиттік жүріс салу және өлшеу қателіктерінің шет мәнін анықтауға және түзетпелер енгізуге;
4. өлшеу қателіктерінің өлшеу қателіктерінің шет мәнін анықтауға және түзетпелер енгізуге;
5. тахеометрикалық түсіру жүргізуге;
6. далалық өлшеуді камералық өңдеуге;
7. Жер пайдаланудың жоспарын жасауды, бойлық және көлденең профильдерді және басқа қажетті сызбаларды жасауға.
Геодезия пәні бойынша тәжірибе білім беру процессының оқу практикасы циклына жатады. Оқу тәжірибесі барысында геодезиялық жұмыстардың мынадай түрлері орындалады: геодезиялық аспаптарды тексеру және жұмыс орнында орнату: центрлеу, горизонтальдау; теодолиттік жүріс жүргізу, нивелирлеу, тахеометрлік түсіріс жасау; жер пайдалану бойынша өлшеу қателіктерінің шет мәнін анықтау; рұқсат етілген мәндерден өлшеу қателіктерін асып кеткен жағдайда қайта өлшеу жүргізіледі; нивелирлеу бойынша өлшеу қателіктерін тексеру; жергілікті жерде түсіру жұмысын жасау және сол жердің жоспарын жасау.
Защита практики
Практиканың мақсаты таңдаған мамандық саласында кәсіби білімді қалыптастыру, Бағдарламаның бағыттары мен арнайы пәндері бойынша алынған теориялық білімді бекіту, таңдаған мамандандырылған даярлық бағыты бойынша қажетті кәсіби құзыреттілікті меңгеру болып табылады. Өндірістік практикалық құзыреттілікті қалыптастыру үшін жағдай жасауға арналған.